خاتم کاری چیست
خاتم کاری چیست ؟
در این مقاله قصد داریم به خاتم و این سوال که خاتم کاری چیست بپردازیم. با ما همراه باشید.
خاتم کاری عبارت است از چند ضلعی های منظم و رنگین بر سطح کار بر مبنای ایجاد طرحی هندسی یا موزاییک وار یا مثلثی که در مجموع یا ایجاد طرحی منظم اثری شکیل، زیبا و چشمنواز خلق می‌کند. طرح هندسی خاتم با قرارگیری مثلث‌های کوچک در کنار همدیگر درست می‌شود. مثلث ها را از انواع چوب، فلز و استخوان می سازند. هرچه مثلث ها ریزتر و ظریفتر باشند، خاتم مرغوبتر است.
برای انتخاب و خرید انواع خاتم با قیمت تولید به صنایع دستی مینیاتوریست ابریشمکار سر بزنید.
مهد خاتم کاری ایران و جهان
در یک طرح خاتم، برای ایجاد کوچک‌ترین واحد هندسی، حداقل از سه مثلث و برای بزرگترین مثلث، حداکثر از چهارصد مثلث استفاده می‌شود. خاتم کاری یکی از اصیل ترین و زیباترین شاخه های صنایع دستی ایران میباشد که ساخت آن علاوه بر ذوق و نگاه هنری سازنده مستلزم صرف وقت، دقت و بردباری و شکیبایی میباشد. طبق نظر اکثر کارشناسان آثار تاریخی، میراث فرهنگی و صنایع دستی، شیراز را بعنوان خواستگاه هنر- صنعت معرفی می‌نمایند. ولی با توجه به علاقه و توجه پادشاهان سلسله صفوی به این هنر، اصفهان به قطب تولید و ترویج خاتم کاری و مهد صنایع دستی تبدیل گشت. لیکن هنوز تعدادی بر این باورند که خاتم شیراز دارای ظرافت و جذابیت بیشتری نسبت به دیگر مناطق تولید این آثار هستند.
شما همچنین می‌توانید مقاله‌ی آباژور چیست؟ را مطالعه کنید.
مهمترین مرکز خاتم سازی جهان امروز، ایران است. هر چند در کشورهای هندوستان، سوریه، عراق و فلسطین هم هنر خاتم کاری وجود دارد ولی به قدمت و ظرافتی که در ایران انجام می‌شود نیست. در واقع این هنر ویژه ایران است. خاتم‌های ایران در نمایشگاه‌های جهانی و بین المللی، پیوسته در رده اول و ممتاز بوده است. در موزه های جهان، انواع گوناگون خاتم های مرغوب ایران وجود دارد؛ از جمله تخته شطرنج خاتم کاری شده ای که در موزه” بناکی” در شهر آتن نگه داری می شود و در زمره برترین نمونه خاتم عصر صفوی است. احتمالا برترین نمونه هنر خاتم کاری در عصر حاضر، میز خاتمی است که در نمایشگاه بروکسل- سال ۱۹۵۸- مدال طلا را نصیب خود کرد. در هنر خاتم سازی از چوب‌های مختلف مانند عاج، استخوان، برنج و گاهی طلا و نقره استفاده می‌شود.
تاریخچه خاتم کاری
هنر خاتم کاری به شیوه امروزی پیش از صفویه و در عهد استیلای ایلخان مغول بر ایران و به دنبال پیدایش رابطه بین ایران و چین، به ایران راه یافت. بعضی دیگر از پژوهشگران هم معتقدند که خاتم کاری در دوره دیلمان در کشور ایران و در شهر شیراز تاسیس شد و در عصر صفویه به اوج شکوفایی رسید. در ایران قبل از ظهور اسلام گونه ای خاتم سازی رواج داشته و شیوه کار آن چنین بوده که از چوب یکرنگ مکعب هایی به اضلاع چهار میلی متر می‌بریدند و با طرح‌های مختلف روی صفحه‌ای نصب و میخ کوب می‌کردند. این روش تا چند قرن بعد از اسلام هم مرسوم بوده است.
در دوران صفویه هنر خاتم کاری به اوج شکوفایی رسید. بگونه‌ای که از شهرهایی مانند شیراز، هنرمندانی به اصفهان دعوت شدند. آن‌ها به فعالیت در زمینه‌ی خاتم کاری، منبت کاری، کاشی کاری و گره چینی و ساختن ساختمان های حکومتی و مکان های مقدس تشویق شدند. پس از آن در زمان قاجاریه خاتم کاری شبیه سایر هنر‌ها از اهمیت افتاد.
در ابتدای دوران پهلوی در سال ۱۳۰۷ مدرسه صنایع مستظرفه به کوشش استاد محمد غفاری (کمال الملک) تأسیس شد. این هنرستان رونق و توسعه ای به هنر های دستی کشور بخشید و بعد از آن کارگاه های خاتم سازی و چند کارگاه دیگر در وزارت فرهنگ و هنر سابق تشکیل شد. اکنون منبری خاتم کاری شده در مسجد جامع عقیق شیراز وجود دارد. این مسجد بیش از هزار سال از زمان ساختش می‌گذرد. آثار قدیمی به جامانده مانند کاخ‌ها و رحل‌های قرآن بیانگر قدمت هنر خاتم کاری در شهر اصفهان به خصوص در دوران صفویه است.
شما می‌توانید مقاله‌های بیشتر در زمینه صنایع دستی را در این قسمت مشاهده کنید.
جنس مواد اولیه خاتم کاری
جنس اشکال هندسی خاتم کاری از مواد گوناگونی مانند استخوان و چوب و فلزات است.
چوب ها مثل:
- آبنوس(رنگ سیاه)
- فوفِل (سیاه و قهوه ای تیره)
- گردو (قهوه ای)
- بَقَّم (قرمز)
- عناب(قهوه ای روشن مایل به قرمز)
- نارنج (قهوه ای روشن)
- افرا(قهوه ای روشن)
- کیکم
- تبریزی(سفید)
- شمشاد (زرد)
از استخوان‌ها مثل:
- استخوان و عاج فیل
- استخوان شتر
- استخوان گاو
- استخوان اسب
از فلزات مثل:
- مفتول‌های برنجی
- مفتول‌های نقره‌ای
- مفتول‌های طلایی
جهت خرید انواع محصولات صنایع دستی با مناسب‌ترین قیمت به مینیاتوریست ابریشمکار مراجعه نمائید.
لطفا پیج اینستاگرام صنایع دستی مینیاتوریست ابریشمکار را دنبال نمائید.
