هنر خاتم کاری چیست؟

در این مقاله قصد داریم شما را با یکی از هنرهای زیبا و اصیل ایرانی آشنا کنیم.

خاتم کاری از همرهای ظریف و پرکار صنایع دستی می باشد که ریشه ای دیرینه دارد.درباره مبتکر خاتم بین هنرمندان روایات متفاوت  وجود دارد . به طور دقیق  مشخص نیست اولین بار خاتم‌سازی را چه کسی ابداع کرده است.قدیمی ترین آثار خاتم کاری در شهر شیراز دیده می شود ،ازنمونه های کهن هنر خاتم کاری، منبر مسجد عتیق شیراز با قدمت بیش از هزار ساله را می توان نام برد. شواهد بسیاری موجود است که شهر شیراز به عنوان خاستگاه خاتم کاری ایران و  پایتخت خاتم کاری ایران می‌دانند. هرچند در دوران صفویه هنرکاتم کاری به اصفهان منتقل شد و در اصفهان به عنوان پیشه به تولید انبوه رسید و از جمله هنر ها و صنایع دستی مردم اصفهان شد.

خاتم کاری اصفهان

از مهم‎‌ترین  هنرهای صنایع دستی، خاتم کاری اصفهان است. هنرمندان و استادکاران این عرصه با دقت و ظرافتی به چیدمان و در کنار هم قرار دادن قطعات متساوی الاضلاع با استفاده از مواد اولیه‎‌ای مانند چوب ، استخوان و فلز اقدام می‎کنند و باعث خلق آثاری ماندگار و چشم نواز می‌‎شوند . به جرات می‌‎توان گفت یکی از هنرهای فاخر و ارزشمند اصفهان ، خاتم کاری این شهر است . این دست سازه‌‎های ارزشمند، ظاهری زیبا دارند و هم به عنوان اجناس تزئینی و هم کاربردی قابل استفاده هستند.

مواد اولیه جهت ساخت خاتم

فلز برنج، استخوان شتر و چوب در این اثر هنری زیبا به کار می رود.

• چوب :بیشترین ماده مورد استفاده در خاتم سازی چوب میباشد؛ از چوب درختان و گیاهان مختلف مانند :

آبنوس ، گردو، عناب، فوفِل، نارنج، شمشاد و کیکم تبریزی تهیه و ساخته می شود که هر کدام رنگ منحصر به فرد خود را دارد.

• آلیاژبرنج : امروزه خاتم سازان تنها از آلیاژ برنج در ساخت خاتم استفاده میکنند

در گذشته نیز از فلزاتی گرانبها از جمله، طلا، نقره و مس استفاده می شده.

• استخوان :  بیشتر از عاج فیل تشکیل شده‌اند اما در ساخت آن‌ها از استخوان گاو، اسب، شتر و… نیز استفاده می‌کنند.

مراحل ساخت خاتم

برای ساخت وسایل خاتم کاری ابتدا چوب‌ رنگی مورد نظر  به دلخواه و بسته به طرح را به صورت نوار‌هایی به طول شصت سانتی متر در می‌آورند . در کار‌های با کیفیت‌تر از انواع استخوان حیوانات وعاج فیل نیز استفاده می‌کنند.

سپس، نوار‌های چوب و استخوان آماده شده را سوهان کاری می‌کنند تا به اشکال مثلث شکل منظم برسند. این قطعات آماده شده در کنار  یکدیگر قرار گرفته تا شکل هندسی منظمی تشکیل دهند. اگر قرار باشد از فلز نیز در ساختار این کار استفاده شود، حتما آن را حدیده می‌کنند. در نهایت این قطعات با چسب کنار یکدیگر قرار می‌گیرند.

قرار گیری خاتم روی وسایل چوبی

هنرمندان خاتم کاربا استفاده از اره مویی لایه هایی به ضخامت یک و نیم میلی متر از قامه را برش می دهندکه لنگه تشکیل شود.پس از  اماده شدن زیر ساخت خاتم، با استفاده از چسب و اعمال حرارت، لنگه روی کار نصب می‌شود. بعد از ساییدن و ترمیم سطح‌، کار خاتم آماده می‌شود. در نهایت کار با لایه‌ایی از پلی استر پوشانده می‌شود.

وسایلی که با هنر خاتم کاری ساخته شده اند، طریف تر و مقاوم تر می باشند.

انواع نقوش خاتم

حاشیه و بدنه محصولات خاتم کاری، دارای طرحهای متفاوتیمی توان به کار برد.

خاتم شش ضلعی، ابری ساده، ابری یک رو و دو رو، دو رنگ متنی سبز، جوسیمی، بته جقه، خطی، طاقی،،قمی، جناقی و متن زنجیر سیمی از از انواع خاتم های متن به شمار می روند. که خاتم  ابری و پرواره ای از عالی ترین انواع خاتم می باشند ، در حاشیه نیز خاتم های شش گلی جویُی،  طوره دارشمسه دار و تخمه داربراساس گلنبدو طراحی که قبلا تهیه شده به کار می رود.

ویژگی های خاتم مرغوب

• صاف بودن سطح کار و خالی نبودن هیچ جای خاتم
• استفاده از بهترین متریال از لحاط چوب، فلزو..
• یکنواخت بودن رنگ و مصالح به کار رفته در ساخت خاتم
• عدم تغییر در رنگ و شکل
• طرح بندی ها و مثلث ها هرچه ریز تر و بیشتر باشد کیفیت کار بیشتر است

پیشنهاد صنایع دستی ابریشمکار برای محصولات خاتم کاری  

• جعبه دستمال کاغذی خاتم کاری
• جعبه  کارد و چنگال خاتم کاری
• جعبه جواهرات تماما خاتم کاری
• جعبه جواهرات خاتم کاری با نقش تذهیب 
• جعبه جواهرات خاتم کاری با نقش گل و مرغ      

ویژگی های خرید از مینیاتوریست ابریشمکار

• خرید مستقیم از تولید کننده
• خرید با کیفیت
• قیمت مناسب
• خرید امن و ساده و راحت
• سالها تجربه
• امکان خرید حضوری و اینترنتی
• ارسال به سراسر کشور

آدرس ما: میدان نقش جهان بازار قیصریه تیمچه جهانگیری